طلاق خلع
طلاق به اعتبار اینکه به درخواست مرد باشد یا به درخواست زن، قابلیت رجوع داشته باشد یا خیر و اینکه به درخواست طرفین باشد یا به حکم دادگاه به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شود. اما در ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی یک دسته بندی کلی برای طلاق ذکر شده است که همه انواع طلاق را به نحوی در خود جای می دهد. در این تقسیم بندی طلاق به دسته اصلی تقسیم می شود:
طلاق بائن
طلاق رجعی
طلاق رجعي به بيان ساده به طلاقي گفته مي شود كه پس از صدور حكم طلاق و قبل از سر رسيدن عده قانوني طلاق ، مرد مي تواند به زن رجوع كند و زندگي مشترك را از سر بگيرد بدون اينكه نياز به خواندن صيغه مجدد باشد. به بيان ديگر با رجوع مرد به زن قضيه طلاق كان لم يكن مي گردد.
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که در آن شوهر نمی تواند به زن رجوع نماید لذا برای از سرگیری زندگی مشترک در قانون به مرد این اجازه داده نشده که هرگاه اراده کند بتواند به زن برای از سرگیری دوباره زندگی مشترک رجوع کند. بلکه باید دوباره عقد نکاح جدیدی منعقد کرده و صیغه عقد جاری شود. در این صورت با توجه به اینکه عقد جدید منعقد شده است می توانند برای مهریه جدید و شروط ضمن عقد دیگر توافق کنند.
چه طلاق هايي رجعي هستند ؟
*طلاق به درخواست مرد*
طلاق یکی از اختیارات مرد است و مرد هر زمان که بخواهد می تواند همسر خود را طلاق دهد. البته اين امر مستلزم مراجعه مرد به دادگاه و اخذ حكم از دادگاه مي باشد . اما همچنان طلاق یکی از حقوق قانونی مرد است و طلاق به درخواست مرد یکی از مهم ترین انواع طلاق است .
مرد در این نوع طلاق در صورتی که مدت عده زن به پایان نرسیده باشد حق رجوع وجود دارد. به عبارت دیگر بدون اینکه نیازی به عقد مجدد باشد مرد می تواند به زن رجوع کرده و به زندگی مشترک بازگردد.
در این باره باید اضافه کرد با توجه به اینکه این نوع طلاق به درخواست شوهر صورت گرفته است لذا به شوهر فرصت پشیمانی از آن نیز داده شده است. لذا اگر بخواهد که به زندگی مشترک بازگردد می تواند از طلاق رجوع نماید و برای این کار نیازی به رضایت زن ندارد.
*طلاق خلع و مبارات*
اين طلاق نوعي طلاق است که به موجب کراهت زن از مرد یا کراهت هر دو طرف از یکدیگر صورت مي پذيرد.
اما باید دانست در این نوع طلاق زن برای اینکه مرد به طلاق رضایت دهد میزان مشخصی از مال را به او می دهد. این نوع طلاق از نوع بائن ( غیر قابل رجوع) است ولی اگر زن از وجهی که به شوهر خود پرداخت کرده رجوع کند و آن را از شوهر خود پس بگیرد طلاق بائن تبدیل به طلاق رجعی می گردد و قابلیت رجوع پیدا می کند. پس در این صورت زن می تواند وجه پرداختی را از شوهر خود مطالبه و آن را پس بگیرد و شوهر نیز از طلاق رجوع کند و بدون نیاز به عقد نکاح دوباره، زن و شوهر به زندگی سابق خود بازگردند. پس طلاق خلع و مبارات پس از رجوع زن از بذل مال به طلاق رجعی تبدیل می گردد.
چگونه می توان از طلاق رجوع کرد؟
قانون گذار برای حمایت از نهاد خانواده و جلوگیری از فروپاشی آن در طلاق به درخواست مرد پیش بینی نموده که همانگونه که مرد می تواند زن را طلاق دهد ممکن است از عمل خود نیز پشیمان شود لذا می تواند به زن رجوع کرده و زندگی مشترک را دوباره ادامه دهد. این کار نیاز به تشریفات خاصی ندارد و چنانچه قصد رجوع و جود داشته باشد و احراز شود صرفا با هر حرف یا عملی که قصد مرد مبنی بر رجوع از آن استنباط شود محقق می گردد. مثلا در آغوش گرفتن زن ، برداشتن حجاب او، بوسیدن و یا حتی یک نگاه محبت آمیز که حاکی از قصد مرد بر رجوع باشد.
پس اصولا رجوع نیاز به تشریفات خاصی ندارد اما با توجه به اینکه این کار و عدم اطلاع دولت از وقایع مهمی مثل ازدواج و طلاق می تواند نظم اجتماعی را بر هم بزند، قانونگذار مرد را مکلف کرده که رجوع از طلاق را به اطلاع سازمان ثبت برساند. برای این کار مرد باید به دفترخانه ای که صورتجلسه طلاق در آن تنظیم شده مراجعه کند و رجوع خود از طلاق را در آن به ثبت برساند. در غیر این صورت به مجازات حبس تعزیری درجه هفت ( ۹۱ رو تا شش ماه) یا جزای نقدی محکوم خواهد شد.
این کار برای حمایت بیشتر از حقوق زنان انجام شده و راه هرگونه سوء استفاده مردان از آنها در این حوزه می بندد.
*رجوع از طلاق چه آثاری دارد*؟
رجوع دقیقا مثل ازدواج دوباره است و تمام حقوق و تکالیف زن و شوهر را به قبل از زمان طلاق باز می گرداند. لذا حقوقی مثل نفقه، مهریه، اجرت المثل و… که قبل از ازدواج نیز برای زن وجود داشت دوباره برقرار می گردد و مرد موظف به رعایت تمام این حقوق می باشد. در واقع وقتی رجوع انجام می شود گویی هیچ اتفاقی صورت نگرفته و کما فی السابق زندگی مشترک جریان دارد.
*طلاق بائن چیست*؟
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که در آن شوهر نمی تواند به زن رجوع نماید لذا برای از سرگیری زندگی مشترک در قانون به مرد این اجازه داده نشده که هرگاه اراده کند بتواند به زن برای از سرگیری دوباره زندگی مشترک رجوع کند. بلکه باید دوباره عقد نکاح جدیدی منعقد کرده و صیغه عقد جاری شود. در این صورت با توجه به اینکه عقد جدید منعقد شده است می توانند برای مهریه جدید و شروط ضمن عقد دیگر توافق کنند.
*چه طلاق هایی بائن هستند*؟
در انواع طلاق چهار نوع طلاق هستند که در انها امكان رجوع برای مرد وجود ندارد لذا جزء طلاق های بائن هستند.
طلاق هايي كه مرد امكان رجوع ندارد:
١-طلاقي که قبل از زناشویی واقع شود.
در برخی موارد طرفین خیلی زود به این نتیجه می رسند که نمی توانند باهم زندگی کنند و از ادامه زندگی مشترک به هر دلیل صرف نظر می کنند. چنانچه طلاق قبل از زناشویی واقع شود طلاق بائن خواهد بود. به عبارت دیگر زن و شوهر چنانچه قبل از برقراری رابطه جنسی از یکدیگر جدا شوند طلاق بائن بوده و مرد حق رجوع ندارد. در این حالت علاوه بر بائن بودن طلاق زن مستحق نصف مهریه خواهد بود
٢-طلاق زن یائسه
یائسگی دورانی از زندگی زنان است که زن به اقتضای سن خود دیگر به عادت ماهانه دچار نمی شود و خون حیض نمی بیند. بیشتر زنان در این زمان که فاقد قدرت باروری می شوند و دیگر نمی توانند بچه دار شوند. این دوره اصولا بین چهل و پنج تا پنجاه سالگی شروع می شود. چنانچه زن یائسه شده باشد و در دوره یائسگی اقدام به طلاق کنند این طلاق بائن بوده و دیگر حق رجوع برای مرد وجود نخواهد داشت.
٣-سه طلاقه شدن زن
چنانچه زن و مرد ۳ بار متوالی باهم ازدواج کرده و طلاق گرفته باشند به این حالت سه طلاقه گفته می شود. در این حالت که بعد از ۳ بار طلاق متوالی اتفاق می افتد زن بر مرد حرام شده و نه تنها دیگر حق ازدواج ندارند بلکه طلاق آنها هم بائن بوده و مرد دیگر حق رجوع ندارد. در این حالت فقط در یک صورت امکان ازدواج دوباره این زوج با یک دیگر وجود دارد .در صورتی که یک محلل وجود داشته باشد. یعنی شخص دیگری با زن ازدواج کرده و با او رابطه زناشویی داشته باشد. در این صورت اگر زن از این مرد هم جدا شود می تواند دوباره با همسر اول خود که سه بار متوالی از او طلاق گرفته بود ازدواج کند
٤-طلاق خلع و مبارات
طلاق خلع و مبارات در واقع خود دو نوع طلاق مختلف است. اما وجه اشتراک هردوی این نوع طلاق ها کراهت و تنفر شدید زن از مرد است به نحوی که حاضر است میزانی از مال یا مهریه خود را به شوهر ببخشد تا شوهر به طلاق رضایت دهد.
طلاق خلع
طلاقی است که در آن زن به شدت از شوهر کراهت و تنفر دارد. در این حالت زن حاضر است مالی را به شوهر ببخشد تا شوهر به طلاق رضایت دهد.در اين نوع طلاق مرد حق رجوع ندارد.
مگر اینکه زن رضایت دهد و مالی که در قبال مهریه به شوهر بخشیده است را پس بگیرد. در این صورت این طلاق به طلاق رجعیه تبدیل شده و مرد می تواند رجوع نماید و زندگی مشترک را دوباره در کنار همسر خود ادامه دهد.
طلاق مبارات
طلاق مبارات طلاقی است که در آن کراهت و تنفر حالت دو سویه دارد. یعنی زن شوهر به حدی از یکدیگر تنفر و کراهت دارند که دیگر امکان تحمل هم دیگر را ندارند و قصد دارند از یکدیگر جدا شود
